Ο καρκίνος του νεφρού είναι ο τρίτος συχνότερος του ουροποιητικού συστήματος και αποτελεί το 2% του συνόλου των κακοηθειών. Εμφανίζει μια αυξητική τάση παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Η συνήθης ηλικία εμφάνισης του είναι μεταξύ 50 και 70 ετών και είναι συχνότερος στους άνδρες. Ο κυρίαρχος ιστολογικός του τύπος είναι το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα ( Grawitz ), το οποίο αντιπροσωπεύει το 90% του συνόλου των νεοπλασμάτων του νεφρού.
ΑΙΤΙΑ
Δεν έχει συσχετιστεί απόλυτα κάποιος συγκεκριμένος παράγοντας κινδύνου με την εμφάνιση του καρκίνου του νεφρού, όμως οι κάτωθι ενοχοποιούνται.
- Το κάπνισμα, καθώς οι καπνιστές εμφανίζουν τη νόσο 5 φορές συχνότερα από τους μη καπνιστές.
• Οι εργαζόμενοι σε βιομηχανίες χημικών, ελαστικών, πετρελαϊκών προϊόντων, επεξεργασία δερμάτων, κι όσοι έρχονται σε επαφή με το κάδμιο και τον αμίαντο, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του νεφρού.
• Η μεγάλη κατανάλωση λιπαρών, κόκκινου κρέατος, καφέ και ζάχαρης έχουν σχετιστεί με την εμφάνιση του.
• Η κατάχρηση αναλγητικών, ιδίως της φαινακετίνης.
• Ο κίνδυνος εμφάνισης νεφροκυτταρικού καρκίνου είναι υψηλότερος σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση.
• Γενετική προδιάθεση
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Όπως σε όλες τις κακοήθειες, καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού παίζει η έγκαιρη διάγνωση, καθώς σε πρώιμα στάδια κι όγκους εντοπισμένους στο νεφρό, ο στόχος της θεραπείας είναι η ίαση του ασθενούς. Η διάγνωση τίθεται από :
- Την κλινική εικόνα
• Το υπερηχογράφημα νεφρών, το οποίο διενεργείται είτε λόγω ενδείξεων, όπως η μακροσκοπική ανώδυνη αιματουρία, είτε στα πλαίσια γενικού ελέγχου πολύ συχνά ανευρίσκονται ως τυχαία ευρήματα όγκοι του νεφρού, κι αυτό βοηθάει στην πρώιμη κι αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού.
• Την αξονική τομογραφία άνω-κάτω κοιλίας, που είναι η πιο ακριβής εξέταση για την τεκμηρίωση της νόσου.
• Για τη σταδιοποίηση της νόσου και τη διερεύνηση ύπαρξης μεταστάσεων , συμπληρωματικά διενεργούνται αξονική τομογραφία θώρακος και σπινθηρογράφημα οστών.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
- Ανώδυνη μακροσκοπική αιματουρία, που είναι η πιο συνήθης εκδήλωση και χρήζει άμεσης διερεύνησης.
• Οσφυική μάζα, δλδ διόγκωση στην ανατομική θέση του νεφρού.
• Οσφυικό άλγος, πόνος στην ανατομική θέση του νεφρού.
• Υπέρταση, λόγω απόφραξης της νεφρικής αρτηρίας από τον όγκο.
• Δύσπνοια, απώλεια βάρους, οστικοί πόνοι, βήχας συνήθως αποτελούν εκδηλώσεις της νόσου, όταν υπάρχουν μεταστάσεις.
• Διάφορα παρανεοπλασματικά σύνδρομα, που εκδηλώνονται με υπερασβεστιαιμία, ερυθροκυττάρωση, ηπατική δυσλειτουργία.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
- I. Σε μη μεταστατική νόσο, η θεραπεία εκλογής είναι η ριζική νεφρεκτομή με στόχο την ίαση του ασθενούς. Κατά τη ριζική νεφρεκτομή απολινώνονται τα αγγεία του νεφρού κι αφαιρείται ολόκληρος ο νεφρός μαζί με το λίπος του και γίνεται λεμφαδενικός καθαρισμός. Αν υπάρχει ένδειξη διήθησης του επινεφριδίου, αφαιρείται μαζί με το νεφρό. Σε όγκους μικρότερους των 4 εκατοστών, μπορεί να γίνει μερική νεφρεκτομή και εκτομή του όγκου σε υγιή όρια, με διαφύλαξη του υπόλοιπου νεφρικού παρεγχύματος και μέγιστο όφελος για τον ασθενή τη διατήρηση του δεύτερου νεφρού του. Η επέμβαση μπορεί να γίνει ανοικτά, λαπαροσκοπικά και ρομποτικά. Επίσης, σε ασθενείς που δεν δύνανται να χειρουργηθούν λόγω συνοδών προβλημάτων υγείας ή έχουν πολλαπλές εστίες, μπορούν να εφαρμοστούν ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως η κρυοθεραπεία ( cryosurgery ), η υπερθερμία ( hyperthermia ) και η θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες ( radiofrequency ablation ).
• II. Σε μεταστατική νόσο, κι εφόσον υπάρχει μονήρης πνευμονική εστία συστήνεται η ριζική νεφρεκτομή σε συνδυασμό με την εκτομή της μεταστατικής πνευμονικής εστίας. Δυστυχώς, επειδή ο μεταστατικός νεφροκυτταρικός καρκίνος δεν είναι ευαίσθητος στην ακτινοβολία και στη χημειοθεραπεία, η μόνη επιλογή είναι η ανοσοθεραπεία για την αντιμετώπισή του, καθώς και η ογκομειωτική χειρουργική και ο εμβολισμός της νεφρικής αρτηρίας σε παρηγορητικό πλαίσιο.
