Ο καρκίνος της κύστης είναι ο πιο συχνός καρκίνος του ουροποιητικού συστήματος και εμφανίζεται, συνήθως, μετά την έβδομη δεκαετία της ζωής, αν και τα τελευταία χρόνια εκδηλώνεται και σε μικρότερες ηλικίες με μεγαλύτερη συχνότητα. Επίσης, είναι συχνότερος στους άνδρες, όμως, η εμφάνιση του στις γυναίκες αυξάνεται σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες.
ΑΙΤΙΑ
- Το κάπνισμα αποτελεί το μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου, καθώς πολλαπλασιάζει την πιθανότητα εμφάνισης του.
• Οι εργαζόμενοι σε βιομηχανίες χημικών, ελαστικών, πετρελαϊκών προϊόντων, επεξεργασία δερμάτων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου της κύστης.
• Η ακτινοβολία στην πύελο για ιατρικούς λόγους, όπως στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη, του εντέρου και γυναικολογικών κακοηθειών, ενοχοποιείται για την εμφάνιση καρκίνου της κύστης.
• Οι χρόνιες ουρολοιμώξεις.
• Ο χρόνιος καθετηριασμός της κύστης.
• Η σχιστοσωμίαση
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Υπερηχογράφημα, το οποίο έχει υψηλή διαγνωστική ακρίβεια, ιδιαίτερα για τους εξωφυτικούς όγκους της κύστης.
• Γενική ούρων, για να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για αιματουρία και να προσδιοριστεί η βαρύτητα της.
• Καλλιέργεια ούρων, για πιθανή ανεύρεση μικροβίου.
• Κυτταρολογική εξέταση ούρων, κατά την οποία εξετάζονται τα πρωινά ούρα για τρεις συνεχόμενες μέρες. Είναι ιδιαίτερα πολύτιμη εξέταση για τη διάγνωση μη εξωφυτικών, επίπεδων βλαβών, του λεγόμενου καρκινώματος in situ.
• Αξονική πυελογραφία, για τον ακριβέστερο έλεγχο των νεφρών και των ουρητήρων.
• Κυστεοσκόπηση και λήψη βιοψίας από τον όγκο, βάσει της οποίας προσδιορίζεται το στάδιο της νόσου και καθορίζεται το θεραπευτικό πλάνο.
Για τη σταδιοποίηση της νόσου και τη διερεύνηση ύπαρξης μεταστάσεων , συμπληρωματικά διενεργούνται αξονική τομογραφία θώρακος και σπινθηρογράφημα οστών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Η πιο συνήθης εκδήλωση είναι η ανώδυνη διαλείπουσα μακροσκοπική αιματουρία, η οποία πρέπει να διερευνάται πάντα με υπερηχογράφημα αρχικά, και ,στη συνέχεια , με κυστεοσκόπηση.
• Συχνουρία, κάψιμο και πιο σπάνια υπερηβικός πόνος, που όταν είναι επίμονα ή δεν ανευρίσκεται μικρόβιο στα ούρα, πρέπει να γίνεται πλήρης έλεγχος, καθώς ο καρκίνος της κύστης, ιδίως ο επιφανειακός in situ , μιμείται την εικόνα της ουρολοίμωξης και μπορεί να υπάρξει σημαντική καθυστέρηση στη διάγνωση, η οποία μπορεί να αποβεί καθοριστική.
• Συχνά, ανευρίσκεται ως τυχαίο εύρημα σε υπερηχογράφημα στα πλαίσια γενικού ελέγχου.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
1.Μη μεταστατικός καρκίνος κύστης
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τη διενέργεια κυστεοσκόπησης και στη συνέχεια αφαιρείται διουρηθρικά ο όγκος (θηλώματα) με τη χρήση του ρεζεκτοσκοπίου TURIS ( το ίδιο που χρησιμοποιείται και στη διουρηθρική προστατεκτομή ).
Τα θηλώματα στέλνονται για βιοψία και ανάλογα με την τελική ιστολογική εξέταση, δλδ αν είναι επιφανειακά και δε διηθούν το μυικό χτώνα της κύστης ή αν είναι μυοδιηθητικά και διηθούν το μυικό χιτώνα της κύστης, αποφασίζεται από τον ουρολόγο η αντιμετώπιση, που στόχο σε κάθε περίπτωση έχει την ίαση, όταν η νόσος δεν είναι μεταστατική.
-
I. Σε επιφανειακούς όγκους, που διηθούν μόνο το βλεννογόνο της κύστης ή και το χόριο, συνιστάται:
- Απλή παρακολούθηση του ασθενούς με κυστεοσκόπηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε επιφανειακά low grade θηλώματα.
- Ενδοκυστικές εγχύσεις σε επιφανειακά high grade θηλώματα και παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
- II. Σε μυοδιηθητικούς όγκους,που διηθούν το μυϊκό χιτώνα της κύστης, συνίσταται σε:
- Ριζική κυστεκτομή, δλδ ολική αφαίρεση της κύστης και των όμορων οργάνων ( στον άνδρα του προστάτη και στη γυναίκα της μήτρας, των σαλπίγγων και των ωοθηκών) και λεμφαδενικός καθαρισμός. Η επέμβαση μπορεί να γίνει είτε ανοικτά είτε ρομποτικά. Στον ίδιο χρόνο, η εκτροπή των ούρων γίνεται ανάλογα με τις ενδείξεις και την κατάσταση του ασθενούς με :
2. Δημιουργία νεοκύστης, κατά την οποία διαμορφώνεται κατάλληλα ένα τμήμα του εντέρου ως κύστη, πάνω στο οποίο αναστομώνονται οι ουρητήρες και η ουρήθρα, με αποτέλεσμα η ούρηση να γίνεται δια της φυσιολογικής οδού.
3. Με αναστόμωση των ουρητήρων σε ένα τμήμα εντέρου, το οποίο καταλήγει σε στομία στο δέρμα και τα ούρα συλλέγονται σε εξωτερική συσκευή ( σακουλάκι ).
4. Με απευθείας αναστόμωση των ουρητήρων στο δέρμα και συλλογή των ούρων σε εξωτερική συσκευή ( σακουλάκι ).
5. Ακτινοβολία, για τους ασθενείς που, λόγω, κυρίως, συνοδών προβλημάτων υγείας, δεν μπορούν να χειρουργηθούν. - Μεταστατικός καρκίνος κύστης
Όταν κατά την αρχική διάγνωση υπάρχουν μεταστάσεις, χορηγείται χημειοθεραπεία, σε συνδυασμό με ακτινοβολία, κυρίως ως παρηγορητική αντιμετώπιση, καθώς η χειρουργική επέμβαση δεν προσφέρει οφέλη ως προς την ογκολογική θεραπεία του ασθενούς.
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι όσο νωρίτερα διαγνωσθεί ο καρκίνος της κύστης, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες ίασης του. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης στον επιφανειακό καρκίνο της κύστης είναι 80-90%, ενώ στο μυοδιηθητικό είναι γύρω στο 50%.
