Η κιρσοκήλη είναι η κιρσοειδής διάταση των φλεβών του όρχεως, που αποχετεύουν το αίμα από τον όρχι προς την έσω σπερματική φλέβα, με συνέπεια τη λίμναση του αίματος εντός αυτών, και εικόνα αντίστοιχη με αυτή των κιρσών των κάτω άκρων. Συναντάται σε ποσοστό 11,7% των ενηλίκων ανδρών και στο 25,4% των ανδρών με παθολογικό σπερμοδιάγραμμα.
Στην υποκλινική μορφή της κιρσοκήλης, συνήθως, δεν υπάρχουν συμπτώματα και διαγιγνώσκεται στα πλαίσια διερεύνησης της υπογονιμότητας. Στη μετρίου βαθμού κιρσοκήλη, ο ασθενής εμφανίζει αίσθημα βάρους ή ήπιο πόνο στον όρχι, ενώ στην κιρσοκήλη μεγάλου βαθμού αναφέρεται τράβηγμα ή έντονος πόνος στον όρχι, ιδίως μετά από σωματική κόπωση ή σεξουαλική επαφή. Στην τετάρτου βαθμού κιρσοκήλη, οι διογκωμένες φλέβες είναι ορατές μακροσκοπικά και στην ψηλάφηση δίνουν την αίσθηση « σακουλιού με σκουλήκια».Η κυριότερη επίπτωση της κιρσικήλης είναι η διαταραχή της ποιότητας του σπέρματος και η πρόκληση υπογονιμότητας. Είναι ενδεικτικό ότι το 50% των ανδρών με κιρσοκήλη παρουσιάζουν παθολογικά ευρήματα σε μία ή περισσότερες παραμέτρους του σπερμοδιαγράμματος, δλδ στον αριθμό, τη μορφολογία και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται στη λίμναση του αίματος και την αύξηση της θερμοκρασίας του όρχεως ή στην παλινδρόμηση από το νεφρό τοξικών ουσιών για τη σπερματογένεση.
Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης γίνεται μόνο με χειρουργική επέμβαση, που συνίσταται στην απολίνωση των σπερματικών φλεβών, ώστε να διακοπεί η κυκλοφορία του αίματος και, συνεπώς, η παλινδρόμηση προς τον όρχι. Η διαδικασία αυτή δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στην αιμάτωση του όρχεως, καθώς αναπτύσσεται παράπλευρη κυκλοφορία.Υπάρχουν διάφορες τεχνικές όπως η υψηλή απολίνωση με τομή στην κοιλιά ( μέθοδος Palomo ), η βουβωνική απολίνωση ( μέθοδος Ivanissevich ), η λαπαροσκοπική και η ρομποτική.Αυτή , όμως, που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια είναι η υποβουβωνική μικροχειρουργική απολίνωση με μία πολύ μικρή τομή 2-3 εκατοστών και χρήση χειρουργικού μικροσκοπίου, το οποίο προσφέρει μεγάλη ευκρίνεια κατά τη διάρκεια των χειρουργικών χειρισμών, με αποτέλεσμα να απολινώνονται με ακρίβεια οι φλεβικοί κλάδοι που ανεπαρκούν, οπότε μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα υποτροπής, και να διαχωρίζονται με ασφάλεια η ορχική αρτηρία, που εξασφαλίζει την αιμάτωση του όρχι, ο σπερματικός πόρος, που μεταφέρει το σπέρμα από τον όρχι και την επιδιδυμίδα στον προστάτη.
Η μέθοδος αυτή έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
- Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο μετά από λίγες ώρες.
• Επανέρχεται από την επομένη κιόλας στις καθημερινές δραστηριότητες του, καθώς λόγω της μικρής τομής και του γεγονότος ότι δεν κόβονται οι κοιλιακοί μύες, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι αμελητέος κι απόλυτα ανεκτός. Συστήνεται η αποφυγή έντονης σωματικής κόπωσης για 15 ημέρες.
• Το ποσοστό επιπλοκών και υποτροπών είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τις άλλες μεθόδους.
Μελέτες έχουν δείξει ότι 4-6 μήνες μετά τη χειρουργική διόρθωση της κιρσοκήλης, στο 70% των ασθενών διατηρείται ή βελτιώνεται η ποιότητα του σπέρματος, ενώ αυξάνεται κατά 40% η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης.
